Lidhu me ne

Afganistan

Afganistan: Anarkia e ardhshme

SHARE:

Publikuar

on

Ne përdorim regjistrimin tuaj për të siguruar përmbajtje në mënyrat për të cilat jeni pajtuar dhe për të përmirësuar kuptimin tonë për ju. Mund të çabonohesh në çdo kohë.

Një grindje në një stacion kufitar,
Një zhurmë poshtë një ndyrësi të errët,
Dy mijë paund arsim,
Bie në një dhjetë rupi Jezail.
Goditni fort kush interesohet,
Shanset janë për njeriun më të lirë.
(Rudyard Kipling)

   

Afganistani është një vend ku tingulli i makinës inton zhurmën e varrimit të paqes çdo dekadë tjetër si një këndim de guerre në favor të një grupi luftëtarësh ose tjetrit. Lojëja përfundimtare e Afganistanit ka filluar pas vendimit të SHBA për të tërhequr trupat e saj të mbetura deri në shtator. Disa thonë se Amerikanët po përpiqen të shkurtojnë humbjet e tyre, ndërsa të tjerët ia përshkruajnë vendimin triumfit të impulsit demokratik të SHBA mbi kompleksin industrial industrial. Pas 20,600 viktimave në SHBA, përfshirë rreth 2300 viktima, Amerikanët kanë vendosur të trajtojnë mbi një trilion dollarë të investuar në këtë luftë si një investim të keq. Lodhja, si në frontin e betejës ashtu edhe në shtëpi së bashku me një ambivalencë në lidhje me objektivat e luftës, përfundimisht çoi në vendimin e SHBA për t'u tërhequr nga Afganistani, shkruan Raashid Wali Janjua, Ushtrues i Detyrës së Presidentit të Institutit të Kërkimit të Politikave Islamabad.

Ndikimi i politikës së brendshme në politikëbërësit e SH.B.A.-së është i dukshëm në formën e ndryshimeve të politikave gjatë mandatit të Obamës dhe Trump. Obama në autobiografinë e tij "Toka e Premtuar" përmend Biden duke shfajësuar kërkesën e trupave për gjeneralët amerikanë. Edhe si Zëvendës President, Biden ishte kundër këtij konflikti energjik që drenazhonte vazhdimisht gjakun ekonomik të SH.B.A.-së në ndjekje të projektit të parealizueshëm të ndërtimit të kombit në Afganistan. Ai në vend të kësaj dëshironte një gjurmë të lehtë amerikane në terren vetëm në ndjekje të detyrave kundër terrorizmit për të mohuar vendet e shenjta për terroristët. Ishte një koncept i huazuar nga libri i leximeve i Profesor Stephen Walt i cili ishte një ithtar i shkëlqyeshëm i strategjisë së balancimit në det të hapur në vend të ndërhyrjeve të çrregullta si Afganistani.

Ajo që ka çuar në lodhjen e luftës për amerikanët është një kombinim i faktorëve, duke përfshirë një rivlerësim të profilit të kërcënimit të sigurisë kombëtare duke preferuar politikën kundër Kinës mbi ngatërresat rajonale. E fundit, por jo më pak e rëndësishmja ishte ajo që TV Paul e quan "Asimetria e Vullnetit" në luftërat asimetrike. Nuk ishte asimetria e burimeve por një asimetri e vullnetit që i detyroi SHBA të anulonin projektin e saj Afgan. Kështu, këtu lind një pyetje për të cilën të gjithë palët e interesuara duhet t'i përgjigjen. A ka përfunduar lufta afgane për protanistët që besojnë se po fitojnë për shkak të aftësisë së tyre për të bërë një luftë të armatosur? Kur Talibanët në grindjen Afgane besojnë se ata kanë një shans më të mirë për ta detyruar çështjen përmes plumbave në vend të votave, a do të ishin ata të aftë për një zgjidhje politike? A do të lihej Afganistani në duart e veta pas tërheqjes së trupave amerikane dhe kontraktorëve privatë të sigurisë?

Një çështje tjetër e rëndësishme është gatishmëria afgane për të arritur një konsensus përmes dialogut brenda-afgan. A do të jepte ai dialog ndonjë konsensus mbi marrëveshjen e ardhshme të ndarjes së energjisë apo Talibanët do të prisnin derisa Amerikanët të largoheshin dhe pastaj ta detyronin çështjen përmes forcës brutale? Çfarë fuqie kanë vendet e rajonit si Pakistani, Irani, Kina dhe Rusia në aftësinë e fraksioneve Afgane për të krijuar një konsensus mbi skemën e ardhshme kushtetuese në vend? Cila është mundësia e aranzhimit ideal të ndarjes së energjisë dhe cilat janë prishësit e mundshëm të paqes? Cili është roli i bashkësisë ndërkombëtare dhe fuqive rajonale për të mbështetur ekonominë afgane, e cila varet nga ndihma dhe vuan nga cirroza e ekonomisë së luftës?

Për t'iu përgjigjur këtyre pyetjeve, duhet të kuptohet ndryshimi tektonik në politikën globale të energjisë. Një skemë e aleancave konkurruese po ndërtohet duke filluar me aleanca rajonale si SCO, ASEAN dhe BIMSTECH, duke çuar në aleancën supra-rajonale si "Indo-Paqësori". Pavarësisht nga përkrahja kineze e koncepteve si "komunitetet me interes të përbashkët" dhe "fati i përbashkët", iniciativat e saj ekonomike si BRI po shihen me frikë nga SHBA dhe aleatët e saj. Ka zhvillime globale që po ndikojnë në paqen afgane. Strategjia e re e Madhe e SHBA po zhvendos fokusin e saj gjeopolitik larg Azisë Jugore drejt Azisë Lindore, Detit të Kinës Jugore dhe Paqësorit Perëndimor. Riorganizimi i Komandës së Operacioneve Speciale të SH.B.A.-së për rolet konvencionale dhe ribrandimi i Azi-Paqësorit si rajon "Indo-Paqësor" me Dialogun e Sigurisë Katërkëndëshe si pjesa e rezistencës së të gjithë përpjekjes tregon qartë përparësitë e reja të SHBA ..

reklamë

Çfarë paralajmëron më lart për paqen Afgane? Në terma të thjeshtë, largimi nga SH.B.A. duket i fundit dhe interesat e paqes afgane janë periferike të interesave të saj jetësore kombëtare. Personazhi kryesor në denoncimin e paqes në Afganistan do të jetë tani e tutje vendet e rajonit të ndikuara drejtpërdrejt nga konflikti afgan. Këto vende, sipas renditjes së ndikimit, përfshijnë Pakistanin, Republikat e Azisë Qendrore, Iranin, Kinën dhe Rusinë. Komentues të ndryshëm të situatës afgane mendojnë se shoqëria afgane ka ndryshuar dhe se nuk do të ishte e lehtë për talebanët të mposhtnin rivalët e tyre si në të kaluarën. Në një farë mase është e vërtetë sepse talebanët afganë kanë një këndvështrim të zgjeruar për shkak të ekspozimit më të mirë ndaj botës së jashtme. Shoqëria afgane gjithashtu ka zhvilluar një qëndrueshmëri më të madhe krahasuar me vitet 1990.

Talibanët gjithashtu pritet të hasin në një rezistencë të ashpër nga etnitë Uzbekistane, Taxhikase, Turkmene dhe Hazara, të udhëhequr nga udhëheqës me përvojë si Dostum, Muhaqqiq, Salahuddin Rabbani dhe Karim Khalili. Në 34 provincat dhe kryeqytetet provinciale të Afganistanit, qeveria Ashraf Ghani kontrollon 65% të popullsisë me mbi 300,000 Forca të Mbrojtjes dhe Sigurisë Kombëtare Afgane. Kjo e bën për një opozitë të fortë, por koalicioni i përshtatshmërisë që përfshin Dae'sh, Al-Kaeda dhe TTP në krah të Talibanëve jep peshoren në favor të tyre. Nëse dialogu brenda-afgan mbi ndarjen e ardhshme të pushtetit dhe marrëveshjen kushtetuese nuk do të ketë sukses, talibanët ka të ngjarë të triumfojnë në një luftë civile të zgjatur. Përsëritja e dhunës dhe paqëndrueshmërisë do të çonte në një ngritje të narkotrafikimit, krimit dhe shkeljeve të të drejtave të njeriut. Një skenar i tillë jo vetëm që do të ndikonte në paqen dhe sigurinë rajonale por globale.

Pakistani dhe vendet e rajonit duhet të përgatiten për një skenar të tillë destabilizues. Një Jirga e Madhe e Afganëve është një forum i përshtatshëm për një konsensus mbi marrëveshjen e ndarjes së pushtetit në të ardhmen. Përfshirja e bashkësisë ndërkombëtare është thelbësore për mirëmbajtjen e një ekonomie afgane të shkatërruar nga lufta, si dhe për të siguruar një levë të dobishme për çdo qeveri të ardhshme në Kabul për të ruajtur përfitimet politike, ekonomike dhe sociale të dy dekadave të fundit, veçanërisht ato që lidhen me demokracia, qeverisja, të drejtat e njeriut dhe e grave, arsimimi i vajzave, etj. Vendet rajonale si Pakistani, Irani, Kina dhe Rusia duhet të krijojnë një aleancë për paqen Afgane pa të cilën udhëtimi i paqes Afgane do të lidhej me cekëti dhe mjerime.             

(Shkrimtari është Ushtruesi i Detyrës së Presidentit të Institutit të Kërkimit të Politikave Islamabad dhe mund të arrihet në: [email mbrojtur])

Ndani këtë artikull:

EU Reporter publikon artikuj nga një shumëllojshmëri burimesh të jashtme të cilat shprehin një gamë të gjerë pikëpamjesh. Qëndrimet e marra në këta artikuj nuk janë domosdoshmërisht ato të EU Reporter.

Trending