Azerbaixhan
Dy vjet pas konfliktit, Armenia duhet të përballet me drejtësinë për shkatërrimin e trashëgimisë kulturore të Azerbajxhanit
Përvjetorët janë gjithmonë një shkak për të menduar si për të kaluarën ashtu edhe për të ardhmen. Kjo javë shënon dy vjet nga përfundimi i Luftës 44-ditore midis Azerbajxhanit dhe Armenisë. Ndërsa rruga pas konfliktit drejt paqes nuk është kurrë e lehtë apo lineare, mos gaboni: ky është një rast i rëndësishëm - shkruan Ambasadori Elman Abdullayev, delegat i përhershëm i Azerbajxhanit në UNESCO
Dy vjet më parë, paqja dhe stabiliteti në rajon ishin të tensionuara dhe të brishta, me viktimat më të lartat në pothuajse tre dekada. Që atëherë, ne kemi punuar shumë dhe nuk kemi kursyer asnjë përpjekje për të arritur paqen afatgjatë në rajon.
Takimet e nivelit të lartë midis liderëve të Azerbajxhanit dhe Armenisë, si dhe kontakti i parë i drejtpërdrejtë midis Ministrave të Jashtëm në gati tridhjetë vjet, me ndërmjetësimin dhe angazhimet e partnerëve ndërkombëtarë, janë hapa të rëndësishëm drejt paqes së qëndrueshme.
Megjithatë, Armenia duhet të mbajë një pozicion konstruktiv dhe të tregojë vullnet politik të vendosur, për ta kthyer këtë dialog në progres real në arritjen e një marrëveshjeje afatgjatë të paqes, e cila është jetike për të ardhmen e rajonit.
Azerbajxhani është i gatshëm dhe i etur të vazhdojë të kontribuojë për paqen dhe zhvillimin e qëndrueshëm në rajon. Kjo gatishmëri është demonstruar qartë dhe vazhdimisht në platforma të shumta ndërkombëtare.
Por, ndërkohë që ecja përpara është thelbësore, për të vlerësuar me të vërtetë se ku jemi, ne duhet të shqyrtojmë se ku kemi qenë. Krimet e luftës të kryera nga Armenia gjatë tridhjetë viteve të pushtimit të territoreve të Azerbajxhanit nuk mund të lihen të pakundërshtuara.
Në rolin tim si delegat i përhershëm i Azerbajxhanit në UNESCO, vazhdoj t'i kushtoj përparësi nevojës për vlerësimin e shkatërrimit të trashëgimisë sonë kulturore që nga fundi i pushtimit armen të territoreve tashmë të çliruara të Azerbajxhanit.
Ne kemi punuar me partnerë ndërkombëtarë, duke përfshirë organizata globale dhe rajonale, për të hartuar dhe dokumentuar shkatërrimin e pronës kulturore dhe fetare.
Në gati tridhjetë vitet e pushtimit armen të territoreve të njohura ndërkombëtarisht të Azerbajxhanit, ne dëshmuam një model metodik, të qëndrueshëm dhe të strukturuar të fshirjes së trashëgimisë kulturore të Azerbajxhanit. Kanë dalë prova të qarta se objektet e trashëgimisë fetare dhe kulturore janë shënjestruar qëllimisht.
Sipas një vlerësimi të kryer nga autoritetet e Azerbajxhanit, më shumë se 80 xhami u shkatërruan ose u dëmtuan rëndë. Në mënyrë tronditëse, disa xhami u vandalizuan dhe u përdorën si stalla për derrat dhe lopët në mungesë të respektit total ndaj komunitetit mysliman.
U rrënuan 900 varreza, 192 faltore, 44 tempuj, 473 monumente historike. Qindra institucione kulturore, duke përfshirë 927 biblioteka me 4.6 milionë libra, 85 shkolla muzikore dhe arti, 22 muzeume dhe degë muze me më shumë se 100,000 ekspozita, 4 galeri arti, 4 teatro, 2 salla koncertesh, 8 parqe kulture dhe rekreacioni , dhe më shumë se 2 000 monumente historike dhe kulturore janë vandalizuar.
Në kryeqytetin tonë të dashur kulturor, Shusha, të paktën 17 xhami, duke përfshirë Xhaminë Ashaghi Govharagha dhe Xhaminë Saatli, dhe vende historike si varri i poetit të shquar Azerbajxhanas, Vagif, Pallati i Natavanit dhe shumë të tjera u shkatërruan gjatë okupimit.
Udhëheqja armene inkurajoi, drejtoi dhe mbështeti eksportimin e paligjshëm të pasurive kulturore nga territoret e pushtuara. Me depozitimin e pronave kulturore të eksportuara ilegalisht në muzetë dhe objektet e tjera të saj, ajo tenton të transferojë pronësinë e këtyre objekteve kulturore.
Pas çlirimit të territoreve dhe nënshkrimit të deklaratës trepalëshe, gjatë tërheqjes së Forcave të Armatosura armene nga rrethet Agdam, Kalbajar dhe Lachin të Azerbajxhanit, kambanat, kryqet, afresket e famshme dhe dorëshkrimet e lashta të manastirit Khudavang të shekullit të 13-të kanë u zhvendos ilegalisht në Republikën e Armenisë. Përveç kësaj, objekte të çmuara të gjetura gjatë gërmimeve të paligjshme arkeologjike në shpellat Azykh, afër kalasë Shahbulag të rrethit Agdam, u transportuan ilegalisht në Armeni.
Armenia bëri një ekspozitë të paligjshme qilimash që u mbajt në Muzeun Kombëtar të Institutit të Arkitekturës në kryeqytetin e Armenisë. Këto qilima u hoqën ilegalisht nga Muzeu i Qilimave të qytetit Shusha të Republikës së Azerbajxhanit dhe u eksportuan në Armeni. Sipas raportimeve, 160 qilima me vlerë janë hequr ilegalisht nga Muzeu i Tapetit të Shushës.
Përgjatë këtyre 30 viteve të pushtimit të territoreve të Azerbajxhanit nga Armenia, ne i kemi bërë thirrje komunitetit ndërkombëtar, përfshirë UNESCO-n, në lidhje me shkatërrimin e trashëgimisë kulturore të Azerbajxhanit, restaurimin e paligjshëm dhe aktivitetet e gërmimit të kryera në territoret e pushtuara nga Armenia.
Aktivitetet e paligjshme të Armenisë në lidhje me trashëgiminë kulturore autoktone të Azerbajxhanit në territoret e çliruara përfaqësojnë një shkelje të qartë dhe flagrante të ligjit ndërkombëtar, veçanërisht të Konventës së Hagës të vitit 1954.
Republika e Armenisë ka shkelur rëndë detyrimet e saj ndërkombëtare, duke eksportuar dhe duke u përpjekur të rikuperojë prona kulturore nga territoret që ka pushtuar.
Ne kemi informuar UNESCO-n për veprimet e paligjshme të Armenisë dhe i kemi kërkuar Organizatës që të ndërmarrë veprimet e nevojshme. Ne, së bashku me disa OJQ, vazhdimisht kemi bërë thirrje për një mision të pavarur ekspertësh nga UNESCO për të vlerësuar gjendjen e dëmtimit kulturor; megjithatë, udhëheqja armene e ka vonuar procesin.
Ne i kemi dërguar gjithashtu një kërkesë UNESCO-s për të dërguar një mision në Armeni për të vlerësuar gjendjen aktuale të trashëgimisë kulturore të Azerbajxhanit. Gjatë takimit katërpalësh të shkurtit midis Presidentit të Azerbajxhanit Ilham Aliyev, Presidentit të Francës Emmanuel Macron, Presidentit të Këshillit Evropian Charles Michel dhe Kryeministrit të Armenisë Nikol Pashinyan u arrit një marrëveshje për të dërguar një mision të UNESCO-s në Armeni, për të hetuar shkatërrimin dhe përvetësimin. kryer nga Armenia kundër trashëgimisë kulturore të Azerbajxhanit të vendosur në territorin e saj.
OJQ-të e Azerbajxhanit i kanë dërguar gjithashtu kërkesa dhe apele të shumta UNESCO-s për të vendosur një mision vlerësimi në Armeni për të vlerësuar situatën aktuale të trashëgimisë kulturore të Azerbajxhanit në këtë vend.
Ne jemi të përkushtuar të kërkojmë llogari nga Armenia për këto veprime të paligjshme, duke përfshirë Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë. Është thelbësore të sigurohet që ata që janë përgjegjës për përdhosjen kulturore të përgjigjen për veprimet e tyre.
Ndërsa kërkimi i drejtësisë është një prioritet i qartë, ne po ndërmarrim gjithashtu hapa në terren për të ndihmuar në ruajtjen e trashëgimisë sonë kulturore gjithëpërfshirëse.
Azerbajxhani ka investuar në mënyrë të konsiderueshme në rehabilitimin kulturor në rajon, duke përfshirë territoret e çliruara, për të siguruar mirëmbajtjen dhe ruajtjen e ndërtesave, artit, objekteve fetare shumëkombëshe dhe objekteve të tjera të dukshme në përputhje me standardet ndërkombëtare.
Mbi 1,200 objekte të trashëgimisë fetare dhe kulturore po shqyrtohen, mirëmbahen dhe përfundimisht mbrohen si pjesë e këtyre përpjekjeve, pavarësisht prejardhjes.
Azerbajxhani ka riafirmuar angazhimin e tij për ruajtjen dhe restaurimin e të gjitha monumenteve kulturore dhe fetare në territoret e çliruara, pavarësisht nga origjina e tyre.
Trashëgimia kulturore e vendosur në Azerbajxhan, pavarësisht nga origjina e saj, laike apo fetare, pasqyron diversitetin kulturor të popullit të Azerbajxhanit.
Si shtëpia e kaq shumë kombësive, kulturave dhe feve dhe e vendosur në udhëkryqin e Evropës dhe Azisë, unë jam jashtëzakonisht krenar për shoqërinë multikulturore të Azerbajxhanit. Kjo frymë zbatohet njëlloj në përpjekjet tona për të ruajtur dhe mbrojtur të gjithë trashëgiminë kulturore dhe fetare.
Në njohje të dyvjetorit, është e rëndësishme të njihen padrejtësitë e së kaluarës, por edhe të shikohet përpara potenciali për paqen dhe sigurinë e qëndrueshme. Si në cilësinë time si përfaqësuese e Azerbajxhanit në UNESCO dhe gjithashtu si qytetar krenar Azerbajxhan, ky përvjetor më jep shpresë të fortë për të ardhmen.
Ndani këtë artikull:
-
Francëditë 3 më parë
Franca miraton ligjin e ri kundër kultit kundër opozitës së Senatit
-
Irlandëditë 5 më parë
Udhëtimi i parë i Taoiseach është në Bruksel për të takuar Presidentin e Komisionit
-
Mbrojtjesditë 4 më parë
Ministrat e Financave japin hapa përpara për të nxitur sigurinë dhe industrinë e mbrojtjes
-
Aviacionit / airlinesditë 4 më parë
Aeroportet rajonale përballen me ndryshime të tregut dhe sfida ekzistenciale